Rodzaje kotłów grzewczych

Współczesne wyzwania związane z ochroną środowiska naturalnego skłaniają nas do poszukiwania ekologicznych i zrównoważonych rozwiązań w wielu dziedzinach życia, w tym w ogrzewaniu budynków. Unia Europejska, dążąc do redukcji emisji dwutlenku węgla, stopniowo wprowadza wytyczne dotyczące systemów grzewczych. W tym artykule nie tylko przyjrzymy się rodzajom kotłów grzewczych, ale także podpowiemy, które z nich są zgodne z unijna dyrektywą.

Unijna dyrektywa a ogrzewanie – Fit for 55

Unijna dyrektywa „Fit for 55” jest kluczowym elementem unijnej polityki klimatycznej, która zakłada redukcję emisji CO2 o co najmniej 55% do roku 2030. W ramach tego celu, Unia Europejska dąży do ograniczenia emisji gazów pochodzących ze spalania paliw kopalnych, głównie poprzez stopniowe wycofywanie kotłów na paliwa stałe, ale także na gaz. Zakaz ten będzie obowiązywał w nowych budynkach od 2027 roku, a także w obiektach modernizowanych od 2030 roku. W tym kontekście, promuje się wykorzystanie ekologicznych i efektywnych źródeł energii do ogrzewania.

Warto jednak dodać, że w Polsce dodatkowo jest to regulowane Ustawą antysmogową, która w zależności od województwa różni się wytycznymi dotyczącymi określonych kotłów grzewczych i rodzajów spalanego paliwa. Stąd też należy na bieżąco śledzić lokalne regulacje, które zazwyczaj są dostępne na stronach internetowych samorządów i gmin. Dla przykładu, są regiony, gdzie już od kilku lat obowiązuje całkowity zakaz palenia drewnem i węglem.

Rodzaje kotłów grzewczych

Klasyfikacja kotłów grzewczych jest istotna z punktu widzenia wyboru odpowiedniego urządzenia do ogrzewania budynku. Wybór zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj dostępnego paliwa, efektywność energetyczna, środowiskowe aspekty oraz rozmiar budynku. Przy wyborze kotła warto również brać pod uwagę obowiązujące przepisy i regulacje, takie jak unijne dyrektywy i uchwała antysmogowa.

Oto podstawowe kategorie klasyfikacji kotłów grzewczych.

Rodzaje kotłów grzewczych – podział ze względu na rodzaj spalanego paliwa/źródło energii.

Kotły na paliwa stałe. Te kotły wykorzystują stałe paliwa, takie jak węgiel, drewno, pellet, słoma lub zrębki drewniane, jako źródło ciepła.
Kotły na paliwa ciekłe. Kotły te korzystają z płynnych paliw, takich jak olej opałowy jako źródło ciepła. Niestety, zwykle generują one znacznie większą emisję gazów cieplarnianych w porównaniu do kotłów na paliwa stałe.
Kotły gazowe. Kotły gazowe są zasilane gazem ziemnym lub propan-butanem. Istnieją różne rodzaje kotłów gazowych, w tym kotły kondensacyjne i kotły niskotemperaturowe, a także kotły jedno- lub dwufunkcyjne. .
Kotły elektryczne. Kotły te wykorzystują energię elektryczną jako główne źródło ciepła. Są proste w obsłudze i nie emitują gazów spalinowych, co sprawia, że są przyjazne dla środowiska. Mogą być stosowane tam, gdzie dostęp do innych źródeł energii jest ograniczony lub niewygodny.

Rodzaje kotłów grzewczych – podział ze względu na nośnik ciepła

Kotły wodne. Kotły te grzeją wodę, która jest następnie trafia do instalacji grzewczej np. do kaloryferów lub rur w ogrzewaniu podłogowym.
Kotły parowe. Kotły parowe wytwarzają parę wodną, która jest używana do ogrzewania budynku lub do innych celów przemysłowych.

Rodzaje kotłów grzewczych – podział ze względu na efektywność

Kotły kondensacyjne. Kotły te są projektowane tak, aby wykorzystywać ciepło skraplania spalin, co sprawia, że są bardziej efektywne i oszczędne.
Kotły niskotemperaturowe. Kotły te nie osiągają tak wysokich temperatur jak kotły kondensacyjne, temperatura zasilania jest wynosi 100°C. Przeznaczone są do niskotemperaturowych systemów ogrzewania, co zazwyczaj pozwala na obniżenie kosztów ogrzewania o 5-10%

Rodzaje kotłów grzewczych – podział ze względu na moc cieplną

Kotły mogą być dostępne w różnych mocach cieplnych, co pozwala dostosować je do różnych rozmiarów budynków i zapotrzebowania na ciepło.

Rodzaje kotłów grzewczych – podział ze względu na ciśnienie nośnika ciepła

Kotły mogą być również klasyfikowane ze względu na ciśnienie nośnika ciepła, takie jak kotły niskociśnieniowe lub wysokociśnieniowe.

Rodzaje kotłów grzewczych – zgodnych z unijnymi wytycznymi

W kontekście unijnych wytycznych dotyczących efektywności energetycznej i ochrony środowiska, istnieją kotły grzewcze, które spełniają określone standardy i są zgodne z wymaganiami Unii Europejskie. Warto podkreślić, że kotły te muszą posiadać klasę 5 i wymogi Ekoprojektu (Ecodesign), lub sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80%.

Oto kilka rodzajów kotłów grzewczych, które spełniają unijną dyrektywę:

Kotły opalane biomasą, taką jak drewno, pellet, słoma czy zrębki drewniane, są zgodne z unijnymi wytycznymi, ponieważ biomasa jest uważana za ekologiczne źródło energii. Kotły te są przyjazne dla środowiska i mogą być wydajne, jeśli spełniają określone standardy efektywności.
Kotły gazowe o niskiej emisji, które spełniają unijne normy dotyczące emisji szkodliwych substancji, takie jak tlenki azotu (NOx) i dwutlenek siarki (SO2), są zgodne z wytycznymi Unii Europejskiej.
Kotły elektryczne, najlepiej takie, które korzystają z energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł, takich jak fotowoltaika czy wiatraki, również są zgodne z unijnymi wytycznymi.
Kotły zasilane odnawialnymi gazami, które wykorzystują biometan lub gaz z fermentacji, jako odnawialne źródło gazu do ogrzewania.

Odnawialne źródła energii jako alternatywa w ogrzewaniu

Odnawialne źródła energii stanowią znakomitą i efektywną alternatywę dla tradycyjnych kotłów opalanych paliwami kopalnymi.

Pompy ciepła

Pompy ciepła to zaawansowane urządzenia grzewcze, które wykorzystują zasadę przekształcania energii cieplnej z jednego źródła na inny. Są to urządzenia bardzo efektywne i przyjazne dla środowiska, ponieważ wykorzystują energię odnawialną z otoczenia, taką jak energia cieplna pochodząca z powietrza, wody lub gruntu. Pompy ciepła mogą ogrzewać powierzchnie, ale także wodę użytkową (taką funkcję mają np. pompy ciepła Hitachi).

Fotowoltaika

Fotowoltaika, która wykorzystuje energię słoneczną do produkcji energii elektrycznej, nie jest bezpośrednio związana z ogrzewaniem w tradycyjnym sensie. Jednak można wykorzystać energię elektryczną wyprodukowaną przez system fotowoltaiczny do ogrzewania poprzez różne rozwiązania. Oto kilka sposobów wykorzystania energii elektrycznej z fotowoltaiki w celach ogrzewania:

Ogrzewanie elektryczne. Energia elektryczna wyprodukowana przez panele fotowoltaiczne może zasilać kocioł elektryczny, lub inny system ogrzewania elektrycznego, który podgrzewa pomieszczenia lub wodę. Przykłady to elektryczne grzejniki, piece konwekcyjne lub podgrzewacze wody.
Pompy ciepła. Energia elektryczna z paneli fotowoltaicznych może zasilać pompy ciepła. Pompy ciepła mogą być wykorzystywane do ogrzewania domu poprzez pobieranie ciepła z powietrza, wody lub gruntu i przekazywanie go do systemu grzewczego w budynku.

Biogaz i biopaliwa

Biogaz i biopaliwa są odnawialnymi źródłami energii pochodzącymi z procesu rozkładu organicznego. Mogą być spalane w specjalnych kotłach i piecach, wykorzystywanych do ogrzewania przestrzeni i wody.